UIT DE ARCHIEFKAMER – ook te vinden op Uit de archiefkamers (sint-jorisarchief.blogspot.com)
Durlet en Ducaju
Een bijzonder duo-portret van Frans Andries Durlet (1816-1867) en Joseph Ducaju (1823-1891), gemaakt door fotograaf J. Dupont. Durlet was in de Sint-Joriskerk betrokken bij het ontwerp van de orgelkast. In de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal tekende hij voor het neogotische koorgestoelte en de nieuwe portalen voor de zijbeuken. Van de hand van beeldhouwer Ducaju zijn in de Sint-Joriskerk de preekstoel en het beeld van Sint-Joris en de draak daaronder.
Tekening Hemeleer
Tekening van J. Hemeleer van het front van de Sint-Joriskerk zoals die in 1852 verscheen in Beschryving der provincie Antwerpen door Domien Sleeckx (1818-1901), uitgegeven door Drukkerij J.P. Van Dieren en Comp. te Antwerpen.
Ambtsjubileum
Deze foto werd dertig jaar geleden gemaakt ter gelegenheid van het zilveren ambtsjubileum van organist L. Van Aelten, die in 1966 in functie was gekomen. Van links naar rechts L. Deckers (kerkmeester en zanger), E. Verschraegen (zanger), koster Raymond Schijvers, P. Wittebroodt (zanger) en jubilaris L. Van Aelten.
Manshoge biljetten
In de negentiende eeuw werden bijzondere vieringen aangekondigd met reusachtige, in elk geval manshoge, aanplakbiljetten. Daarvan bevinden zich er nog heel wat in het parochiearchief. Dit exemplaar bijvoorbeeld, waarop werd duidelijk gemaakt dat op 10, 11, 12 en 13 juli 1866 de plechtige inwijding van het beeld van de Heilige Norbertus zou plaatsvinden, later gevolgd door een buitengewone plechtigheid ter ere van Norbertus die patroon van de Broederschap der XIV Daagsche Berechting was.
De houdingen
Nog op 1 januari 1965 was het niet iedereen volledig duidelijk wanneer er tijdens de viering van de Heilige Mis nu moest worden gezeten, geknield of gestaan. Vandaar dat er toen nog een beknopte instructie De houdingen in de kerk tijdens de Eucharistieviering werd verspreid.
Tegenwoordig kun je als je naar een Heilige Mis wilt hoop en al uit twee eucharistievieringen kiezen: een op zaterdagnamiddag en een op zondagochtend. Het is nog niet eens zo heel erg lang geleden dat dit bord buiten naast de ingang van onze Sint-Joriskerk hing: er waren toen wekelijks niet minder dan viérentwintig eucharistievieringen.
Steenplein
Een processie waarbij het beeld van Onze Lieve Vrouw van het Kasteel rond werd gedragen op onder meer het Steenplein, ter hoogte van de Ernest Van Dijckkaai. De opname zou gemaakt kunnen zijn tijdens een Scheldewijding, maar in het archief is alleen de foto te vinden, zonder aantekeningen. Te oordelen naar het kapsel van de jongens die het beelden torsen dateert ze ergens uit het einde van de jaren zeventig of begin van de jaren tachtig.
Wederopbouw
Er viel vlak na de Tweede Wereldoorlog nog heel wat te herstellen, zo blijkt uit dit pamflet ter aankondiging van de Plechtig Octaaf ter ere van de Heilige Agatha, patrones tegen den kanker die in de Sint-Joriskerk werd gehouden van zondag 21 tot en met zondag 28 juli 1946. De E.P. Michielsen, rector van de Redemptoristen had het druk, want hij sprak de sermoenen voor de Wederopbouw, de Wederopbouw in het Jeugdleven, de Wederopbouw in het Huwelijksleven, de Wederopbouw in het Familieleven, de Wederopbouw van het Gezag, de Wederopbouw van de Sociale Rechtvaardigheid, de Wederopbouw van de Geloofskennis en de Wederopbouw van de Geloofspraktijk.
Uythaeling der klokken
Professor Jacques Claes (º 1929) is emeritus hoogleraar psychologie aan de UFSIA en fervent collectioneur van Antwerpse memorabilia. In het boek De gebeurtenis Antwerpen – Hoe het ging en gaat publiceert hij een fors aantal van zijn vondsten. Een daarvan is een met de hand geschreven bundeltje van vijftien pagina’s over gebeurtenissen die plaatsvonden in de stad tussen 1787 en 1799: Merkweêrdige Mémorie, van het geene er sedert 1787 en volgende Jaeren, in Antwerpen en andere plaetsen voorgevallen is. De auteur is onbekend, maar een accuraat verslaggever. Hij maakte ook notities betreffende een paar zwarte dagen voor de Sint-Jorisparochie. Op 6 november 1798 legt hij vast: Verkoping in de O.L.V. kerk van alle cieraeden en effecten, altaers, orgels & cet. Op 12 november gevolgd door: Dergelijke verkooping in St Georgius kerk en vervolgens in alle de andere kerken. De Franse ongelovigen laten het daar niet bij, want op 18 november 1798 noteert hij: Uythaeling der klokken uyt de Torens van St Jacobs, St Georgius, St Andreas, St Walburgis en andere kerken.
Oude Sint-Joriskerk door Pieter Neefs
Van het interieur van de oude Sint-Joriskerk zijn niet veel afbeeldingen bewaard gebleven. De Antwerpse barokkunstenaar Pieter Neefs I (voornaam is ook wel overgeleverd als Peeter, en zijn achternaam ook als Neeffs en Nefs) leefde van 1578 tot vermoedelijk 1660 (het juiste jaar van overlijden is niet bekend). Hij schilderde vaak kerkinterieurs. Dat van de Sint-Pauluskerk vereeuwigde hij alleszins in 1636. Maar er zijn ook twee schilderijen bewaard gebleven die hij vervaardigde van het interieur van de verdwenen Sint-Joriskerk, een in 1656/1657 (Hierbij afgebeeld, het doek bevindt zich in een privécollectie in Duitsland) en een in 1659.
Patroonheiligen
De beelden van engelen, de apostelen, Christus, Maria en Jozef aan de gevel van de Sint-Joriskerk zijn door de meeste mensen tamelijk gemakkelijk te herkennen, maar de vier sculpturen ter hoogte van de spitsboogramen zijn veelal wat lastiger te duiden. Ter herinnering: het betreft Sint Amandus, Sint Eligius, Sint Norbertus en Sint Willebrordus die een grote rol speelden in de kerstening van Antwerpen en om die reden patroonheiligen van de stad zijn.
Geheimzinnig wapenschild
In de Sint-Joris is in het Mariameubel achter de preekstoel een wapenschild afgebeeld met wat ogenschijnlijk een kardinaalsmuts is. Voorts zijn kelk met hostie afgebeeld, en de wapenspreuk Fide et patientia. Die verwijzen naar de Heilige Norbertus. In het parochiearchief bevinden zich documenten die betrekking hebben op jubileumvieringen waarbij de kardinalen Victor Dechamps, Petrus Goossens en Désiré-Joseph Mercier in de Sint-Joriskerk aanwezig waren. Maar zij waren geen Norbertijnen. Bovendien lijkt de muts te weinig kwastjes te hebben voor een kardinaalsmuts en kan het dus die van een aartsbisschop zijn. Het is de facto onduidelijk van wie het wapen is, maar het zou natuurlijk kunnen verwijzen naar Norbertus (die aartsbisschop van Maagdenburg was) zelf, van wie vlakbij het draagmeubel een beeld staat.
Omgang
Ter gelegenheid waarvan deze omgang juist plaatsvond is niet geweten. De foto werd, vermoedelijk in 1932, gemaakt op de spie Begijnenstraat-Bollandusstraat. Onder de draaghemel schrijdt pastoor August Thyssen (van 1925 tot 1963 zielenherder van onze parochie) met de monstrans met de hostie.
Tantum ergo
Er bevindt zich in het archief van de Sint-Jorisparochie werk van Edwar Keurvels? Jawel hoor: in de muziekkast is zijn Tantum ergo te vinden. Het is niet veel, maar toch….
Koorknaap Keurvels
De componist Edward Keurvels (1853-1916), geboren Hubertus Joannes Eduardus Keurvels, was een leerling van Peter Benoit (aan de Sint-Joriskerk gelinkt door zijn Drama Christi) en dirigent bij de Nederlandse Schouwburg (later Bourlaschouwburg, nu Toneelhuis). De schoenmakerszoon Keurvels groeide op in het Sint-Andrieskwartier, en was koorknaap. Echter niet in de Sint-Andrieskerk maar in de Sint-Joriskerk!
Niet voor 1925
Een foto uit de tijd dat er voor de Sint-Joriskerk nog geen eenrichtingsverkeer richting Leien bestond. Vermits de voorste auto sterk lijkt op een model Mercedes 1925 zal de opname niet vóór dat jaar zijn gemaakt.
Wommelgemse zwijnshoofden
Het viel een bezoeker, afkomstig uit die gemeente, op dat het wapen van Wommelgem verwerkt is in het glas-in-loodraam in het front van de Sint-Joriskerk. In het archief is niet direct te vinden wat de gedachte daarachter is. Het zou bizar zijn mochten die twee keer drie zwijnshoofden daar louter ter willekeurige decoratie zijn aangebracht. Indien iemand daarover meer weet houdt het parochiearchief zich aanbevolen.
Uitvaart voor de gesneuvelde parochianen
Op dinsdag 17 augustus 1915 werd in de Sint-Joriskerk een Plechtige Uitvaart voor de Gesneuvelde Parochianen 1914-1915 gehouden, om 10 uren Belgische Tijd. De Groote Oorlog was nog niet gedaan, en er zouden nóg parochianen sneuvelen: later in 1915 nog 1, in 1916 2, in 1917 1 en in 1918 nog 9….
Communiebank
Deze foto van het hoogaltaar is niet gedateerd, maar werd vermoedelijk in de vijftiger jaren genomen. Er stond nog een communiebank. Sint-Joris is hier niet zichtbaar vermits het beeld van Onze Lieve Vrouw van het Kasteel centraal staat te pronken. De opname is dus waarschijnlijk in een Mariamaand gemaakt.
EK
Processie door de Kasteelpleinstraat. Er werd niet genoteerd wanneer en ter gelegenheid waarvan de foto werd getrokken, maar de opname zou gemaakt kunnen zijn ter gelegenheid van het Eucharistisch Kongres dat in 1930 in Mechelen plaatsvond. Daarnaar zouden de letters EK in de stoet kunnen verwijzen. Over de tramsporen zou vanaf 1931 tram 5 passeren. Op 31 december 1956 werd lijn 5 weer opgeheven. Tussen 1957 en 1963 werden de tramsporen van lijn 5 uitgebroken.
Vreemde opstelling
De overheid versoepelde de maatregelen die het coronavirus in bedwang moeten houden. Het is weer toegestaan om ter kerke te gaan, zij het in aangepaste omstandigheden. Vanaf maandag 8 juni 2020 zag de opstelling van de stoelen in de Sint-Joris er daarom vreemd uit. Hopelijk wordt er snel een vaccin gevonden en zal dit straks een ‘echte’ archiefopname zijn.
Tegenlicht
Sfeervolle foto uit een Bourlastraat met tegenlicht en met zicht op de Leopoldplaats. Op de achtergrond de torens van de Sint-Joriskerk. De opname werd gemaakt in 1920. Victor Desguin was toen burgemeester van Antwerpen, Léon Delacroix namens de Katholieke Partij premier van België en Giacomo Giambattista als Benedictus XV paus.
Gelijkenissen
Architect Leo Pieter Suijs, naar wiens ontwerp de Sint-Joriskerk werd gebouwd, was mans genoeg om aan te geven dat hij zich danig had laten inspireren door de basiliek van Sainte-Clotilde in Parijs. De gelijkenis is inderdaad uiterst treffend. Stilistisch nauw verwant aan de Sint-Joriskerk zijn (behalve de Keulse Dom) voorts ontegenzeglijk de Cathédrale de Sainte-Marie in Bayonne, de Regensburger Dom en de dekenale Sint-Petrus-en-Pauluskerk in Oostende.
Bedelbrief uit 1848
De ‘fabriek-raed der parochie’ richtte zich in 1848 tot ‘de stadgenooten’ met de vraag om medehulp voor de heropbouwing der aloude Sint-Joriskerk, ‘verkogt door de voormaelige fransche regering, geduerende de woelingen der omwenteling, den 10 oktober 1798 en het volgende jaer door de koopers tot den grond toe afgebroken’. Ondertussen weten we dat die heropbouwing gelukkig van de grond is gekomen.
Zalige Anna
In het parochiearchief bevindt zich ook een meer dan een eeuw oud aanplakbiljet waarmee indertijd het plechtige feest ter gelegenheid van de zaligverklaring van Anna van Sint Bartholomeus werd aangekondigd. Anna was de stichteres van de Carmel van Antwerpen en werd op 6 mei 1917 zalig verklaard door Paus Benedictus XV. Het triduüm waarmee dat heuglijke feit, in de kerk van de Ongeschoeide Carmelietessen aan Rosier, werd gevierd werd op zondag 13 juni 1917 geopend met een pontificaal lof met kardinaal Mercier.
Sint-Joris in beeld
In, op en bij de Sint-Joriskerk is de beschermheilige door de jaren heen meermaals monumentaal vormgegeven. Bij dezen een overzichtje. De drakendoder prijkt op de imposante muurschildering boven het hoofdaltaar, die Jan Swerts (1820-1879) daar tussen 1859 en 1871 aanbracht:
Het eikenhouten neogotische beeld van Sint-Joris te paard onder de preekstoel werd in de jaren zestig van de 19de eeuw gemaakt door de beeldhouwer Joseph Ducaju (1823-1891):
Het houten 17de eeuwse beeld van Sint-Joris te paard is afkomstig uit de vroegere kerk:
Het Sint-Jorisglasraam achteraan in de kerk werd vervaardigd door de Haarlemse glazenier Han Bijvoet (1897-1975). Het werk dateert uit 1957:
Sint-Joris in het glasraam boven het doksaal is een werk van de Schaarbeekse glas-in-loodmaker Jean-Baptiste Capronnier (1814-1891):
Een afbeelding van de beschermheilige werd ook gedreven in het in 1919 aangebrachte gedachtenismonument voor de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog. Vermoedelijk is dit de minst in het oog springende:
Uit 1898 dateert het neogotische halfreliëf in het timpaan boven de zijingang van de kerk aan de Schermersstaat. Het is van de hand van Pieter Lecoutere (1831-?)
En dan is er uiteraard nog het beeld van Sint-Joris in de frontgevel van de kerk
Fraai verlucht
In het magistratenboek van de Kapel van Onze Lieve Vrouw van het Kasteel bevindt zich bij de bladen over het dienstjaar 1928-1929 (toen de heer Rudolphe Plissart voorzitter was) een fraaie tekening van de kerk door H. Van Coppenolle. Vermoedelijk was dat Hélène Van Coppenolle, die ook tekende voor illustraties in Zoo: verzen van Rijn Nauta (Brussel 1938) en Jantje Verdure en Openlucht van Stijn Streuvels (Gent, 1943).
Sfeervol
Sfeervolle foto uit een winterse Bourlastraat met zicht op de Leopoldplaats, en op de achtergrond de torens van de Sint-Joriskerk. De opname werd gemaakt in januari 1935. Camille Huysmans was toen burgemeester van Antwerpen, Georges Theunis namens de Katholieke Unie premier van België, Italië wereldkampioen voetbal en Ambrogio Ratti als Pius XI paus.
Processiebeeld
Een opname van een processie door de parochie. Welke is niet te achterhalen. De schrijn in messing met relieken van de veertig beschermheiligen tegen besmettelijke ziekten wordt door de Begijnenvest gedragen. Het jaartal is vermoedelijk 1938.
Voorstudies
In het parochiearchief wordt een aantal voorstudies voor de fresco’s van Guffens en Swerts, toentertijd door de kunstenaars eigenhandig gekonterfeit, bewaard. Bijvoorbeeld Jezus komt bij den H. Joannes in de woestijn, de gunst van het doopsel vragende….
De taal des volks
Jan Swerts (1820-1879) (hieronder) en Godfried Guffens (1823-1901) werkten maar liefst twaalf jaar aan de kruiswegstaties in de Sint-Joriskerk, van 1859 tot 1871. De teksten onder de kruiswegstaties zijn – en bedenk dat zulks in 1871 beslist geen evidentie was – in het Nederlands. Dat bleef destijds niet onopgemerkt. Een paar dagen voor de officiële inwijding was een journalist van de Gazet van Gent al een kijkje komen nemen. Zijn krant publiceerde op 23 november 1871:. Wat wij Vlamingen in dit werk vooral moeten goedkeuren, wat de vaderlandsche gevoelens van de kunstenaars, die het uitvoerden, vooral tot eer strekt, is dat al de opschriften en schriftuurplaatsen zonder uitzondering in de taal des volks in het Vlaamsch zijn vervaardigd. ’t Is niet meer dan natuurlijk, zal men zeggen. Eilaas, al wat natuurlijk is, wordt daarom door onze kunstenaars in dergelijke gevallen nog niet in acht genomen. Weinigen hebben de moed de rechten der taal, waar het de opschriften en verklaringen onzer monumenten geldt, te eerbiedigen en te verdedigen. Daarom zijn wij de heren Guffens en Swerts dank verschuldigd, dewijl zij ten minste den moed, en mogen wij er bijvoegen, dit verstand hebben gehad.
Nóg mooier….
Tegen de door een nazomerse zonsondergang gekleurde hemel komen de torens van de Sint-Joriskerk natuurlijk nóg mooier uit….
Geene missen of diensten
In het archief rusten van minstens een eeuw de agenda’s. Daarin is niet altijd onmiddellijk terug te vinden wat ons nu allemaal duidelijk is. Neem 28 augustus 1914. Geen spóór van het uitbreken van een oorlog, gewoon de notitie 11.00 uur Jaargetijde Mr. Robert Van den Abeele. Pas op donderdag 8 oktober 1914 duikt in de dagelijkse aantekeningen de actualiteit op: Vandaag en den volgenden dag geene missen of diensten kunnen doen ter oorzake van de beschieting der stad.
Torens op ansichten
Twee ansichten van de Sint-Jorispoort in de vroege vorige eeuw. Ook toen was er, met Het Heilig Huisken, reeds horeca te vinden maar er was ook een hoedenwinkel, je kon er naar een kapsalon of inkopen doen in een zaadwinkel. Op de achtergrond in beide gevallen de torens van de Sint-Joriskerk, waarvan de rechter in een geval een stelling torst.
Wante portretteerde Mercier
In het archief van de Sint-Jorisparochie bevindt zich dit knappe portret van Désiré-Joseph Mercier (1851-1926), aartsbisschop van Mechelen van 1926 (kardinaal gecreëerd in 1907) tot aan zijn dood. Het portret werd vervaardigd door Ernest (tekenend met Ernst) Wante (1872-1960). Wante werd opgeleid aan de School voor Tekenkunst in Sint-Niklaas, de Koninklijke Academie in Antwerpen en aan het Hoger Instituut voor Schone Kunsten in Antwerpen. In 1894 won hij de Godecharleprijs. Hij was lange tijd leraar aan de Antwerpse academie. Wante stelde tentoon in binnen- en buitenland. Hij schilderde landschappen en portretten, maar was vooral bekend voor zijn religieuze fresco’s. Muurdecoraties van hem zijn bewaard in kerken en colleges in Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent en Shanghai.
Sint-Joris vanuit de lucht gezien
Met de komst van de drone is het aanbod aan luchtopnamen merkbaar gegroeid. Zo circuleren er op het wereldwijde web ook heel wat filmpjes waarin Antwerpen van bovenaf is te zien. Op het hieronder gelinkte filmpje is vanaf 1:27 ook onze Sint-Joris prominent in beeld: https://www.youtube.com/watch?v=fJVN5TAuwgg
Afscheid van een beroemde parochiaan
Op vrijdag 22 oktober 1982 vond in de Sint-Joriskerk, in aanwezigheid van veel letterkundigen, de uitvaartmis van Maurice Gilliams plaats. Maurice Gilliams (1900-1982), die de laatste jaren van zijn leven in de Lange Gasthuisstraat woonde, was niet zomaar een parochiaan: hij maakte naam als dichter en schrijver. Hij schreef bundels als De flesch in zee en Het Maria-leven. Zijn roman Elias of Het gevecht met de nachtegalen is uitgegroeid tot een klassieker. In 1969 kreeg hij de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre. In 1980, het jaar ook waarin hij door Koning Boudewijn tot baron werd verheven, ontving hij (zie foto hieronder) de Prijs der Nederlandse Letteren uit handen van Koningin Beatrix.
Door scouts omringd
Processie ter ere van de beschermheilige van onze parochie. Het beeld van Sint-Joris wordt rondgedragen en begeleid door de scouts, vanuit de Begijnenvest de Louizastraat in. De opname werd gemaakt rond 1930.
Schets
Een in het midden van de negentiende eeuw door lithograaf J.B.J. Vandennest gedrukte schets van het voorfront van de Sint-Joriskerk. Het gebruik van Frans was toen nog iets vanzelfsprekender: Projet d’une nouvelle Eglise pour la Paroise de Saint Georges, à Anvers.
In vol ornaat
Een foto van drie priesters in vol ornaat. Van links naar rechts E.H. Willem Putzeys, pater Walther Wilfried De Moor en E.H. René Dockx (aalmoezenier van het Vincentius). De opname werd in de Sint-Joriskerk gemaakt, vermoedelijk rond 1975.
Portret van inwijder
Officieel portret van Engelbertus kardinaal Sterckx, de dertiende aartsbisschop van het aartsbisdom Mechelen. Hij werd gecreëerd door Paus Gregorius XVI. Op 5 september 1853, het was een maandag, wijdde hij de nieuwe Sint-Joriskerk in. Hij was toen zestig jaar. Een in 1836 door Pierre Joseph Grootaers vervaardigde buste van Sterckx bevindt zich in de collecties van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten Brussel.
Pastoors van de Sint-Jorisparochie
De geschiedenis van de Sint-Jorisparochie is lang. Reeds in de 12de eeuw was er op de plaats van de huidige kerk buiten de toenmalige stadswallen een eerste kapel toegewijd aan Sint-Joris. De oudste vermelding daarvan dateert van 1201. De oude kapel werd in 1304 tot parochiekerk gewijd. De namen van de eerste zielenherders zijn in de mist der tijden vergleden. Vanaf 1352 kennen we er. Hieronder een overzicht van onze pastoors door de eeuwen heen:
Gheeraerdt van Dermonde 1352-1354 (in die jaren vermeld)
Jan van Caloe 1377-1387 (in die jaren vermeld)
Willem Muyl 1397-1400 (in die jaren vermeld)
Eustachius Bloeyaert 1404-1448 (in die jaren vermeld)
Jan van Wieckevorst 1454 (in dat jaar vermeld)
Joannes de Pottere alias Figuli 1468-1477 (in die jaren vermeld)
Nychasius van der Voort 1484-1486
Jan de Pottere 1487-1501 (in die jaren vermeld)
Christianus Blommaert 1501 (vermoedelijk)
Walterus Danckaerts 1502 (vermoedelijk)
Andres de Castillo 1503 (vermoedelijk)
Laurentius Sceelkens 1504 (vermoedelijk)
Willem Beertrancs 1504 (in dat jaar vermeld)
Joannes de Mays 1529 (in dat jaar vermeld)
Joannes van Balen 1538-1547 (in die jaren vermeld)
Jan van Berckelaer 1549-1553 (in die jaren vermeld)
Joannes de Porta 1559
Hendrik Swinnen 1559-1560
Willem Hulselmans 1560-1561
Dierk de Jonge 1561-1566
Broer Claes 1566-1567
Dierk de Jonge (opnieuw)1567-1571
Antoon Lammens 1571-1596
Valerius Hottenius 1597-1613
Hendrik van Tulden 1613-1617
Martinus Leunckens 1617-1627
Guillelmus Bolognino 1627-1644
Petrus van Hees 1644-1651
Arnoldus van den Rysbosch 1651-1654
Laurentius van Meeuwen 1654-1668
Jaconus Goyvaerts 1668-1701
Alexander Callebout 1701-1730
Gaspar Wouters 1731-1736
Alexander Petermans 1736-1788
Philippe Georgerie 1788-1798
Antoon Ooninckx 1798-1812
Henri Renders 1812-1825
Franciscus Solvyns 1825-1826
Joan Van Vaerenbergh 1826-1830
Joan De Bruyn 1830-1831
Joan Van Cauwenbergh 1831-1864
In 1853 wordt de huidige kerk ingewijd
Jan Janssens 1864-1874
Peter Lommen 1875-1887
Xavier Stienlet 1887-1903
Felix Stoops 1903-1925
August Thyssen 1925-1963
Willem Putzeys 1963-1978
Frans Veraart 1978-2000
Paul Scheelen 2000-2015
Herman Augustijns 2015-
Tijd voor kunst
Op zaterdag 23 februari 2019 werd de manifestatie Tijd voor Kunst op en om het Mechelseplein gehouden. De Sint-Joriskerk was een van de locaties die daaraan medewerking verleende. Een dag lang waren (zie foto’s hierboven en hieronder) in de kerk Kairos, Sangreal en Tímabundiđ Innblástur te zien, kunstwerken van studenten aan de Academies van Berchem en Hoboken.
1976
Links van de kerk was vroeger een binnenplaats die door een poort te bereiken was. In 1976 maakte die plaats voor de nieuwbouw die er ook nu nog te vinden is. Deze foto’s werden gemaakt tijdens het optrekken van het pand Mechelseplein 22a.
Postkaartfoto
In vroeger jaren was, zoals op deze postkaartfoto te zien is, rechts naast de kerk nog de naar haar vernoemde Varkensbeenhouwerij en charcuterie Sint-Joris van Charles Van Straeten te vinden.
Specialiteit
Aan de Schoenmarkt kon je vroeger bij de firma Govaers terecht voor waskaarsen, wierook, godslampolie en aanverwante artikelen. Men was er gespecialiseerd in waskaarsen voor Congo. Waarom er voor de Congo speciale waskaarsen waren is een vraag waarop het antwoord amper meer te achterhalen is….
2008
Een sprongetje terug in de tijd: zondag 19 oktober 2008, keerde het beeld van Onze Lieve Vrouw van het Kasteel terug in de Sint-Joriskerk, om eindelijk weer een plaats te krijgen op de zuilvoet die speciaal voor het beeld ontworpen werd, uiteraard in de kapel van Onze Lieve Vrouw van het Kasteel. Lange tijd had het een provisoire plaats omdat de kerk volop in restauratie was. Het beeld kwam met Alva mee naar Antwerpen, en was mede daarom lang gehuld in een feestmantel van Spaanse makelij. De sculptuur werd met een kleine processie van de kapel van de Karmel aan Rosier naar de Sint-Joriskerk gebracht.
Goed kijken
Op de achtste verdieping van het gebouw van de voormalige Antwerpse Waterwerken aan de Mechelsesteenweg moet je richting noordwesten heel goed kijken waar de Sint-Joriskerk zich bevindt vermits ze wel weg lijkt te vallen tegen de politietoren op de Oudaan.
Sint-Joriskerk bij zonsondergang
Zomer 1932
Sommige kinderen in de parochie werden wanneer het zo uitkwam parmantig uitgedost. Deze foto’s werden in juli 1932 gemaakt tijdens een feest (de aanleiding daartoe is in de mist der tijden vergleden) in de Kindertuin in de Bervoetstraat, waar door de kleintjes een stukje werd opgevoerd.
Vanuit de hoogte
Blikken op kerken gaan veelal van beneden naar boven. Daarom eens een aanblik van boven naar beneden. De foto is genomen vanuit het raam waartegenover Sint-Joris zijn zwaard fel laat glanzen.
58 mannelijke parochianen
Staatsiefoto van de Sint-Jorisafdeling van de Bond van het Heilig Hart, ergens in de twintiger jaren van de vorige eeuw genomen. Zo te zien poseerden de 58 leden, allen van het mannelijk geslacht, op de binnenplaats van een school.
De Sint-Jorisscouts
Een opname van de fier paraderende Sint-Jorisscouts. Gemaakt op de Meir, waar de tram destijds nog overheen reed. Het jaartal is niet exact bekend, maar de foto werd vermoedelijk gemaakt rond 1930.
1978
Pastoor Frans Veraart, bisschop Godfried Danneels, pater Walter De Moor en koster Raymond Schijvens tijdens de inzegeningsviering, in 1978, van eerstgenoemde.
Momentopname
Natuurlijk gaat er nieuwbouw verrijzen, maar door de sloop van een pand in de Koninginnestraat is er voorlopig even zicht op de Sint-Joriskerk vanuit de Begijnenvest. Een momentopname dus.
Op tijd klaar
De renovatie en de aanleg van de vloerverwarming in de kerk waren zoals beloofd keurig voor Pasen 2017 afgerond. Omdat recent verleden óók verleden is bij dezen wat foto’s van de toestand in de Sint-Joris in de voorafgaande maanden, opdat niet vergeten wordt door wat voor een ‘rommeltijd’ de parochie moest. Sint-Joris stond al die tijd (net als de orgels natuurlijk) stofvrij ingepakt….
Klokken
Op zondag 19 september 1948, de dag dat ook het jubileum van het 350-jarig bestaan van de Broederschap van Onze Lieve Vrouw van het Kasteel werd gevierd, vond in de Sint-Joriskerk de wijding van de nieuwe klokken (de oude waren door de bezetter in beslag genomen) plaats. Die werd verricht door hulpbisschop Zijne Excellentie Monseigneur Van Cauwenbergh.
De grote klok werd toegewijd aan Onze Lieve Vrouw van het Kasteel, ‘als getuigenis van ons aller verering’. De tweede klok werd aangeboden aan Z.E.H. Pastoor A.L. Thijssen bij zijn gouden priesterjubileum en toegewijd aan zijn beschermheilige, de H. Augustinus. De derde klok, ‘tot aandenken van den Hoogwelgeboren heer Rodolf Plissart’, werd toegewijd aan Sint-Joris, beschermheilige van onze parochie.
Tijdsdocument
“Ten aanzien van de huidige tijdsomstandigheden en om op alle gebeurlijkheden voorbereid te zijn, denk ik dat het nuttig ware dat de kerkbesturen maatregelen namen met het oog op het in veiligheid brengen van de kunstvoorwerpen in de kerk bewaard.” Er zijn zo van die gelegenheden dat een provinciegouverneur iets zinnigs mee heeft te delen. Dit schrijven deed hij 26 Augusti 1914, de dag dat de straatlantaarns niet meer werden aangestoken, de deur uitgaan naar alle kerkbesturen der gemeente ‘begrepen in de versterkte stelling van Antwerpen’. Een dag eerder was Antwerpen gebombardeerd door een zeppelin. Niet veel later zouden er ook Etrich Taubes boven de stad opduiken….
Moderne omgeving
Een moderne foto, die duidelijk maakt hoezeer de omgeving van de Sint-Joriskerk in het recente verleden is veranderd: nog maar aan het eind van de vorige eeuw kende bijvoorbeeld het Theaterplein (vooraan) die enorme luifel niet, en waar zich vroeger het Zuidstation bevond was er geen sprake van het nieuwe justitiepaleis (achtergrond).
Inwijding Sint Lievenscollege
In een van de jaargangen van De Stad Antwerpen die in het archief wordt bewaard een foto van het ‘thans geheel voltooide Sint Lievenscollege’ dat op zondag 16 oktober 1932 werd ingewijd door kardinaal Jozef Van Roeij (1874-1961). Elders in het archief is er een foto (zie onder) die vermoedelijk op deze dag is gemaakt. Centraal daarop staat echter niet Van Roey maar pastoor August Thyssen (1873-1963). Het Sint Lievenscollege is ontworpen door de architecten Jef Huygh (1885-1946) en Flor Van Reeth (1884-1975).
Handtekening na 91 jaar ontdekt
Een interessante vondst in de hogere regionen van de kerk: onze titularis-organist Annelies Focquaert ontdekte er de handtekening van een van haar verre voorgangers, Clement D’Hooghe. Ze zit op een bespijkerd plankje, in de kast achter de rug van de organist, op een deel van de windvoorziening ter hoogte van de tremulant. D’Hooghe dateerde zijn signatuur zelfs: 1925, 2/XV (15 februari 1925). De foto’s werden gemaakt door Annelies Focquaert.
Over Clement D’Hooghe
Clement D’Hooghe (1899-1951) werd op 21 april 1899 geboren in Temse. Op 20-jarige leeftijd ging hij in Antwerpen orgellessen bij Alexander Papen (destijds tweede organist van de kathedraal). Aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium haalde hij met grote onderscheiding de diploma’s harmonie (bij August De Boeck, 1920), orgel (bij Arthur De Hovre, 1921) en contrapunt en fuga (bij Lodewijk Mortelmans, 1922-1924). Daarnaast studeerde hij er praktische harmonie (bij directeur Emile Wambach) en piano (bij Emmanuel Durlet). In 1927 bekroonde hij zijn conservatoriumstudies met de Prijs Albert De Vleeshouwer voor compositie. Ook studeerde hij religieuze muziek bij Jules Van Nuffel, orkestratie en compositie bij Paul Gilson (1928-1930) en orgelspel bij Marcel Dupré in Parijs (1930-1931). Van 1924 tot 1926 was Clement D’Hooghe organist in de Sint-Joriskerk. In 1926 was hij dat ook even in de Heilige Geestkerk waarna hij tot aan zijn dood gedurende een kwart eeuw organist in de Sint-Pauluskerk was. Hij overleed in Wilrijk.
Van voor De Groote Oorlog
De zangers-misdienaars van de Sint-Jorisparochie. De foto werd vermoedelijk in 1913 of 1914 gemaakt. De eerste persoon links vooraan is Jos Malomgré (° 1902 – † ?).
Fundamenten oude kerk
Fundamenten van de vroegere Sint-Joriskerk en beenderen van de oude begraafplaats, gevonden bij graafwerkzaamheden in de Maarschalk Gérardstraat 21. De foto’s werden gemaakt op 20 oktober 1975.
Concordaat der broederschappen (1923)
Een interessant vondstje is beslist het boekje Concordaat der Broederschappen van de Veertiendaagsche Berechting, een geschiedkundig overzicht uit 1923. Het concordaat, dat als belangrijkste doelwit had ‘het bevorderen van den eeredienst jegens het Allerheiligste Sakrament des Altaars en hoofdzakelijk, wanneer Hetzelve in Processiën of Berechtingen langs de straten gedragen wordt,’ werd opgericht te Antwerpen op 12 mei 1755, onderbroken tijdens de Franse omwenteling en hernomen op 12 mei 1816. Tot de oprichters behoorde namens de Sint-Joriskerk binnenburgemeester Jonkheer Joannes P. Knyff.
Namens de Sint-Jorisparochie was in 1923, destijds al voor het 37ste jaar, Baron Frédegand Cogels de Hoofdman. De andere leden van het concordaat waren in dat jaar namens Sint-Joris de heren Henri De Meulder (sinds 1888), Jozef Beeckmans (sinds 1904), Georges Lauwers (sinds 1904) en Piet Welters (sinds 1904). Op de, niet gedateerde, foto onderaan is een doortocht van de Schoonberechting in de stad te zien. Het is onbekend wie er op te zien zijn.
Jeugdfoto van pastoor Thyssen ontdekt
Op deze blog kon u al foto’s vinden van August Thyssen, die lang pastoor van de Sint-Joris is geweest, op 50- en 77-jarige leeftijd. Eerder per ongeluk in het archief van de Sint-Antoniuskerk een foto gevonden van Thyssen (1873-1963) op 18-jarige leeftijd. Op dit portret staat hij als acoliet.
De foto werd gemaakt door Charles van Boghout, die in de Kammenstraat (en in een bijhuis in Mechelen) aan Kunstlichtteekening / Photographie Artistique deed. Ze spraken daar ook Duits en Engels, maar kalendertechnisch was men er niet erg sterk: de kunstlichttteekening werd blijkens de informatie achterop getrokken in de maand 1891. Daar bedoelde Van Boghout waarschijnlijk het jaar 1891 mee. Er bevond zich een lichtelijk verbrost papiertje (zie hieronder) bij de fotokaart waarop de mededeling Z.E.H. Aug. Thyssen, onderpastoor St. Antonius, Pastoor St. Joris.
Voor de sacristie
Staatsiefoto ter gelegenheid van de eremis voor pater Louis Vercammen, Redemptorist. Zittend van links naar rechts Vercammen, diaken E.H. Bervoets, subdiaken E.H. Robijns en nomen nescio. De misdienaars zijn van links naar rechts Frans Van Hemel, Paul Lommaert, Raymond Schijvens (de latere koster van de Sint-Joris) en Henri Verhaegen. De opname werd op zondag 10 oktober 1954 gemaakt door de fotodienst van Gazet van Antwerpen, destijds nog gevestigd aan de Nationalestraat 46.
Toen en nu (V)
Deze foto werd getrokken ter hoogte van de vroegere kazerne aan de Begijnenvest, waarin vandaag de dag een school is gevestigd.
Toen en nu (IV)
En nog een. Deze keer een deel van de processie toen die door de Schermersstraat trok. Hieronder de huidige situatie ter plekke.
Toen en nu (III)
Nog een foto van de Eucharistische Kruistocht, zoals die in 1947 door de straten van de parochie trok. Deze werd gemaakt in de Kapucinessenstraat. Hieronder de huidige situatie.
Toen en nu (II)
Een opname van de Eucharistische Kruistocht, zoals die in 1947 door de straten van de parochie trok. De foto werd gemaakt toen de stoet door de Begijnenvest schreed. Onder de huidige situatie.
Toen en nu (I)
Een van de oude foto’s in het Sint-Jorisarchief toont een processie, die vanuit de kerk noordwaarts trekt. Het is niet duidelijk wanneer deze opname werd gemaakt. Er zijn meerdere interessante foto’s bewaard gebleven van religieuze stoeten die vanuit de Sint-Joris vertrokken en door de parochie schreden. Met enige regelmaat zal hier zo’n foto worden geplaatst, met erbij de situatie zoals die nu is. In dit geval: hier zien we de Lange Gasthuisstraat. De torens van de kerk zijn links net niet te zien. De straat rechts is Oudaan.
Een huwelijk in de Sint-Joris
Een huwelijk in de Sint-Joriskerk, gefotografeerd door iemand van de firma Lasters die gevestigd was aan de Mechelsesteenweg 109. Naar de mode te oordelen een opname uit de jaren vijftig van de vorige eeuw. Alleszins gemaakt vóór het Tweede Vaticaans Concilie, vermits de priester de mis nog opdraagt met zijn rug naar het volk.
Eucharistisch Congres
In 1890 vond het Eucharistisch Congres plaats te Antwerpen. In het kerkarchief bewaren we deze foto, die bij die gelegenheid werd gemaakt door A. Persoon, die toentertijd een fotografiezaak uitbaatte op de Meir. Tijdens dit Eucharistisch Congres vond op dezelfde Meir een mis in de openlucht plaats, tijdens dewelke kardinaal Petrus Lambertus Goossens, aartsbisschop van Mechelen, een menigte van 150.000 mensen zegende.
Aartsbisschop op bezoek
Bezoek van aartsbisschop Van Roey aan de Sint-Jorisparochie, rond 1950. Jozef Van Roey (1874-1961) volgde in 1926 Désiré-Joseph Mercier op als aartsbisschop van Mechelen. Hij vervulde de functie gedurende 35 jaar, tot aan zijn dood. Hij werd opgevolgd door Leo Jozef Suenens. Op de foto links van zijne eminentie August Thyssen, die pastoor van de Sint-Jorisparochie werd in hetzelfde jaar dat Van Roey tot aartsbisschop werd gewijd. Thijssen was 37 jaar lang pastoor, tot vlak voor zijn dood in 1963.
In koper gedreven
Reeds snel na de Wapenstilstand van 11 november 1918 ontstond in de Sint-Jorisparochie het plan tot een gedenkteken ter ere van de in de Groote Oorlog gesneuvelde parochianen te komen. Dat werd voor het eerst besproken tijdens de vergadering van de kerkfabriek op 11 mei 1919. In de vergadering van 13 juli van dat jaar werd goedkeuring gehecht aan het ontwerp van bouwmeester M. de Montigny: een bas-reliëf in koper en twee panelen in beeldhouwwerk met koperen platen, te vervaardigen in het bestaande houtwerk. De kosten: frs. 4100. Het gedenkteken werd plechtig ingewijd op zondag 13 februari 1921, om vijf uur ’s namiddags. De dag daarop vond een dienst plaats voor de zielen van de gesneuvelden.Wij vereeren Uwe namen in eeuwige gedachtenis. We hebben geprobeerd over al die namen zoveel mogelijk informatie te verzamelen. Van de ene vonden we al wat meer dan van de andere. Maar: hun namen blijven ons, in koper gedreven, herinneren aan de offers die velen tussen 1914 en 1918 hebben gebracht.
Petrus Buneghem Het is onduidelijk welke schrijfwijze de juiste is: die op de plaquette of die op zijn zerk, waarop Pieter Bunneghem staat. Bunneghem werd geboren op 29 januari 1884 en stierf op 8 oktober 1914. Hij ligt begraven op het militair erepark op Schoonselhof.
Karel Geudens Charles Philippe Geudens, echtgenoot van Jeanne Van den Bogaert (ze woonden aan de Bervoetsstraat 51), werd geboren op 21 april 1883. Hij was in dienst bij de eenheid 1 Jagers te Voet, en sneuvelde op 23 augustus 1914 te Wierde. Hij ligt begraven op de militaire begraafplaats Rue de Fernelmont in Champion.
Emiel Michel Emiel H.J. Michel werd geboren in Borgerhout op 11 oktober 1882 en stierf op 27 oktober 1914. Hij rust op het militair ereperk op de begraafplaats van Berchem. De tekst op zijn graf luidt: Michel Emile H.J. – soldat 14e Regiment de Ligne – né à Roy le 11 octobre 1882 – Mort pour la Belgique le 27 octobre 1914.
Vincent Hanssens Vincent de Paula Paul Hubert Marie Hanssens werd in Antwerpen geboren op 3 februari 1890 en was tijdens de oorlog sergeant in de 5de Linie-compagnie. Hij stierf op 31 oktober 1914 in Ramskapelle.
Carolus Gevers Charles Marie François Gevers (soldaat 2, kl mil 1904, 10 Linie 3/1 (9 Cie)) was de zoon van Jacobus Franciscus Gevers en Isabella Carolina Francisca Hendrickx, die aan het Vleminckveld woonden. Hij zag het levenslicht te Antwerpen op 28 maart 1884 en stierf op 25 augustus 1914. Hij ligt begraven op de militaire begraafplaats Rue de Fernelmont te Champion.
Karel De Bruin Carolus Jacobus Josephus De Bruyn [sic], zoon van Joseph Joannes Jacobus De Bruyn en Joanna Beyens, werd geboren op 25 december 1883.
Frans Van Rompaeij Franciscus Van Rompaey werd op 4 december 1868 in Antwerpen geboren en stierf te Lombardsijde op 20 oktober 1914.
Ferdinand Van Aelst Ferdinand Van Aelst zag het levenslicht in Sint-Joost-ten-Node op 15 april 1891 en overleed op 6 augustus 1914 te Ougrée. Wordt herdacht op de begraafplaats Gros Hetre aldaar.
Edward Rouchet Edouard Rouchet (soldaat 2, kl mil 1909, eenheid 4 Linie) werd geboren in Antwerpen op 3 februari 1889 en stierf op 24 oktober 1914 te Boitshoeke.
Juliaan Kellens Julien Augustijn Kellens (soldaat 2 kl OV, 5 Genie, BnP/1 P),kwam op 19 januari 1895 ter wereld in Antwerpen, en sneuvelde op 5 februari 1916 in Diksmuide. Zijn graf is te vinden op de militaire begraafplaats aan de Heldenweg te Adinkerke (De Panne).
Petrus Dassen Pierre Joseph Guillaume Dassen (korporaal BV 1905, 5 Genie 2/ 2 Cie pionniers) werd op 25 februari 1884 geboren te Rekem (Reckheim). Hij blies de laatste adem uit op 20 maart 1916 te Kaaskerke. Hij wordt herdacht op de militaire begraafplaats van Schoonselhof te Wilrijk, waar op 20 augustus 1921 zijn graf werd voorzien van de tekst Dassen Pieter – korporaal Genie – geboren te Reckheim 28 februari 1884 – gestorven voor België 20 maart 1916.
Robert Cogels Robert Jan Chislain Maria Joseph Cogels werd op 29 mei 1890 te Deurne geboren. Hij was de zoon van Baron Fredegand en van Barones de Gruben, die woonachtig waren in de Justiciestraat [sic]. Hoe hij daar verzeild is geraakt kon niet worden achterhaald, maar zeker is dat Cogels op 10 juli 1917 stierf te Clavadel-Davos in Zwitserland.
Marc De Vos Marc De Vos (3de Als oorlogsvrijwilliger sergeant bij Jagers te Voet) zag het levenslicht te Antwerpen op 9 februari 1886 en sneuvelde op 18 maart 1918 in Kaaskerke. Hij ligt begraven op de militaire begraafplaats Oeren in Alveringem.
Fernand Craen Ferdinand Joseph Alphons Maria Craen werd geboren te Antwerpen op 19 januari 1897 en stierf (gesneuveld op het veld van eer) in Pilkem op 7 juni 1918. Hij ligt begraven te Westvleteren. Hij was de zoon van Alphons Craen (1843-1914) en van Maria Jacobs (1855-1937), die woonden aan de Kapucinessenstraat 21. Broers en zussen: Jean Alphonse Maria Craen (1880-1943), Mariette Craen (1882-1969), Zr. Marie Alphonse Craen (1885-1967), Hubertina Craen (1887-1978), Leon Craen (1890-1968), Paula Alfonsine Maria Craen (1892-1990) en Gaston Craen (1894-1978). Hij is de enige van de mensen op deze plaquettes van wie een foto kon worden achterhaald.
Louis Roef Louis Jean Guillaume Roef kwam op 3 januari 1895 te Antwerpen ter wereld en overleed op 28 september 1918. De tekst op zijn graf op de militaire begraafplaats op Schoonselhof luidt: Roef Lodewijk J.W. – soldaat 22e Linie Regiment – geboren te Antwerpen 3 januari 1895 – gestorven voor België 28 september 1918.
Adriaan Schrijvers Adriaan Schrijvers werd in Antwerpen geboren op 31 december 1896 en sneuvelde op 28 september 1918 te Proven.
Alfons Van Deutekom Alfons (Alphonse François Guillaume) Van Deutekom kwam in Antwerpen ter wereld op 11 november 1883 en stierf te Calais op 25 oktober 1918. Hij wordt herdacht op de stedelijke begraafplaats Nord, Boulevard du 8 Mai in Calais op het Belgisch militair ereperk.
Joseph Dierickx Joseph Edmond Marius Dierickx (soldaat 2 kl. mil C.S. 1916, 6 Jagers te Voet 2/1 (5 Cie))werd geboren in Antwerpen op 1 augustus 1897 en sneuvelde op 4 oktober 1918 in Beythem. Zijn graf werd op 11 juli 1923 ingericht op de militaire begraafplaats Vrijbos Cemetery aan de Poelkapellestraat te Houthulst.
Michael Crijns Michael Crijns, geboren te Antwerpen op 3 januari 1894 en gesneuveld te Moorslede op 14 oktober 1914, werd in juni 1922 ingeschreven in het overlijdensregister van de Sint-Jorisparochie.
Jan De Cort Jan De Cort (soldaat 6de Linieregiment) werd geboren in Antwerpen op 29 december 1891. Hij stierf op 12 september 1914 in Rotselaar en ligt begraven op het kerkhof Veltem-Beisem in Leuven.
Frans Hartz Pierre François Joseph Louis Hartz (soldaat 2 kl OV 5 Linie (afgedeeld bij 2 C.T.)) staat in het geboorteregister van de Sint-Jorisparochie vermeld als Petrus Franciscus Joseph Ludovicus Hartz, zoon van Joannes Joseph Hartz en Maria Ludovica Gils. Hij werd geboren te Antwerpen op 19 augustus 1885 en stierf op 19 oktober 1914 in Slype.
Paul Van Eeckert Paul Van Eeckert (geboren in Turnhout op 11 februari 1897) sneuvelde op 14 oktober 1918 te Beythem, en werd in het overlijdensregister van de Sint-Jorisparochie (zoon van Edward Van Eeckert en Helena Janssens, Van Breestraat 12) ingeschreven op 24 december 1921, toen zijn lichaam werd overgebracht naar het kerkhof van Borgerhout.
Leo Van Coppenolle Leo Henri Stephane Van Coppenolle (brigadier OV 1916, 15 Artillerie / 3 Groep / 2 Bij 150) werd geboren in Antwerpen op 1 januari 1899 en stierf op 28 september 1918 in Boezinge, en werd bijgezet in de familiegrafkelder op de stedelijke begraafplaats van Antwerpen Kiel. Dat kerkhof werd later geruimd.
Gregoire Walhijn Gregoire Walhijn kwam op 9 oktober 1889 ter wereld in Antwerpen, en overleed op 27 december 1915 te Oude Kapelle.
Robert Jacobs Robert Dominiek Jacobs (territoriaal agent (korporaal OV, Kolonie (2 Jagers te Voet)) werd geboren op 11 januari 1895 in Antwerpen en stierf op 24 juli 1918 in Libenge (Congo).
Veertien misdienaars
Een veertiental misdienaars, vermoedelijk gefotografeerd in de tuin van de pastorie. De foto is gedateerd September 1936. Het zou kunnen dat een van deze koorknapen nog in leven is. Wellicht vallen de namen nog te achterhalen?
Uit de oude doos
Twee ansichtkaarten uit de oude doos, van La Place Léopold et les tours de l’Eglise Saint-Georges. Veel van de mensen die op deze oude postkaarten zijn te zien waren vermoedelijk parochianen….
1893
Het beeld van Onze Lieve Vrouw van het Kasteel voor haar fraai opgesierde kapel, op een anonieme foto uit omstreeks 1893.
Dertiger jaren
Twee foto’s uit oude dozen. De zwart-witte opname dateert uit 1930. Toen bevond zich aan het Mechelseplein al een opticien. De andere betreft een postkaart, uitgegeven door de firma Nels (die er zoveel het licht deed zien). Die dateert uit 1938. Naast de kerk was destijds een varkensbeenhouwerij St. Joris gevestigd. Van de naam van de beenhouwer is alleen Ch. van S te lezen. Wellicht herinnert iemand zich nog de volledige naam?
1867
In ons eigen archief blijkt óók een foto van de nog spitsloze Sint-Joris te zitten. Deze werd omstreeks 1867 gemaakt. De opname maakt onderdeel uit van een reeks die de Antwerpse fotograaf Edmond Fierlants (1819-1869) in opdracht van het stadsbestuur maakte van een heleboel markante gebouwen in het centrum.
Zeldzame opname van spitsloze Sint-Joris
Interessante vondst voor het archief: een oude, door ene G. Hermans te Antwerpen uitgegeven, ansichtkaart met als ‘titel’ Anvers en 1860 boven een foto van de Blauwe Toren (die ongeveer op de plaats stond waar zich nu de hoek van de Bourlastraat met de Frankrijklei bevindt). Het onderschrift: Tour Bleue côté Nord extérieur – Actuellement Avenue des Arts (nu: Frankrijklei). Links de Blauwe Toren, rechts een vreemd torentje en op de achtergrond….de Sint-Joriskerk! Maar: nog zonder de torenspitsen! Toen de kerk in 1853 werd ingewijd waren de torens slechts tot de gaanderijen opgetrokken. Volgens de bescheiden mening van uw archivarissen zijn er geen andere foto’s van de nog onvoltooide kerk bekend.
Pastoor Thyssen met het kerkkoor
Een fraaie opname uit het interbellum. Uit erkentelijkheid en genegenheid aan den bezieler van “Sint-Joriskerkkoor” den Zeer Eerwaarden Heer Pastoor Thyssen, opgedragen. Antwerpen, 22 Oktober 1933. De Kapelmeester ..?.. staat er in handschrift bij. De fotograaf is onbekend. De prent werd, blijkens een geschalodderd zelfklevertje achterop, ingekaderd door George Jagers & Zoon, Glazenmaker en inlijster, 6 Moonsstraat 6 [sic], Antwerpen. De jongetjes op de foto zijn zo te zien een jaar of 10, 11. Dus geboren omstreeks 1922, 1923. Wellicht is een van hen nog in leven. Iemand zóu dus nog informatie kunnen geven over degenen die op deze plaat staan afgebeeld. Alhoewel we de kans daaop eerder klein achten….
Pastoor August Lambert Willem Edmond Jozef Thyssen hield het trouwens lang vol in onze parochie. Hij zag het levenslicht te Antwerpen op 2 december 1873. Op 24 september 1898 werd hij tot priester gewijd. Nog dezelfde dag werd hij aangesteld als leraar aan het Sint-Bonifatiusinstituut in Elsene. Drie jaar later werd hij onderaalmoezenier in de strafkolonie te Merksplas. Op 26 december 1925 stelde kardinaal Mercier hem aan tot pastoor van de Sint-Jorisparochie. Dat was overigens Mercier allerlaatste benoeming. Pastoor Thyssen werd op 22 januari 1926 plechtig aangesteld. Hij schreef ook. Van zijn hand verscheen Antwerpen vermaard door de eerdienst voor Maria – Geschiedkundige aanmerkingen bij de 500 Mariabeelden in de straten der stad, een kloek boek van 328 bladzijden dat in 1922 het licht zag bij de Dienst der Katholieke Werken. Bij zijn 50-jarig priesterjubileum in 1948 werd Thyssen benoemd tot Ridder in de Orde van de Kroon. Pastoor August Thyssen overleed op 16 juni 1963. Hij is 38 jaar pastoor geweest geweest van onze parochie. De uitvaartdienst vond plaats in de Sint-Joriskerk.
Jubelprocessie H. Norbertus
Een indrukwekkende stoet op weg naar de Sint-Joriskerk, dan nog maar 45 jaar oud. Het betreft (zo staat in handschrift boven de eerste opname van de reeks) de Jubelprocessie van den H. Norbertus. Het is 10 juli 1898. Zondag 10 juli 1898. Er zijn 6 foto’s bewaard gebleven van deze gebeurtenis. Het is niet bekend wie er achter de lens heeft gestaan.
Hieronder de situatie zoals die vandaag de dag is. De foto is gemaakt uit het zolderraam van Optiek Jorden Sels aan het Mechelseplein, vermoedelijk dezelfde plaats van waaraf de bovenstaande reeks is gemaakt. Achter het Mechelseplein de Maarschalk Gérardstraat, die tot 1937 Gérardstraat heette. In 1899, een jaar nadat de Jubelprocessie trok, werd deze straat verbreed.