De Hortus conclusus van St-Joris

Een hortus conclusus (omsloten tuin) wil uitdrukking geven aan de paradijselijke schoonheid van de natuur. De hortus conclusus is uiteraard omringd door muren, gaanderijen of door een omheining in vlechtwerk. Net zoals in de Tuin van Eden staat de levensbron centraal. De bron voedt 4 riviertjes die heel de tuin irrigeren en in 4 vierkante delen verdelen.

Tuinarchitectuur is, net zoals het leven, een vluchtige, fragiele kunstvorm. Zoals onze tuinarchitect Ronald van der Hilst zegt, zorgen lichtinval, weersomstandigheden, seizoenen, bladeren, uren van de dag (of nacht), geluiden van insecten,… voor een kunstwerk dat voortdurend in verandering is. Belangrijk gegeven is nog de rondgang: zoals in oude kloostertuinen is het de rondgang waar binnen de tuin – hortus – gelegen is. Daardoor staan de planten centraal.
“De overvloed van plantensoorten, kleuren en texturen in deze pastorie tuin staan symbool voor de overvloed van het paradijselijke”, zegt Ronald nog. Het contemplatieve karakter is de essentie van een hortus conclusus. Het is een conceptuele uitingsvorm van het aards paradijs en referentie naar de puurheid daarvan. Het is daarom dat er in een hortus conclusus over het algemeen geen beelden of schilderingen te zien zijn.

“Een hortus conclusus in een tulp. Blijkbaar speelde de tulp een belangrijke rol als symbool tijdens de reformatie. Maar dat ben ik nog aan het uitzoeken”, voegt Ronald er aan toe. Laat tulpen nu net de passie zijn van Ronald: een paar jaar geleden stonden er… 4000 tulpen in de hortus conclusus van St-Joris. Voor tuinliefhebbers : https://www.ronaldvanderhilst.com/
Er moet in principe een roos zonder doornen in een Hortus Conclusus geplant worden – de doornloze roos staat voor de liefde van Maria – maar een roos zonder doornen (officieel zijn het stekels) bestaat niet. “Daarom interpreteer ik het als het symbool voor het streven naar de perfecte liefde”, zegt Ronald.


Bernard Nys (in samenwerking met Ronald van der Hilst)