Contrasten
De eerste lezing en de evangelielezing hebben hebben beide te maken met vertrouwen en zegeningen enerzijds, en gebrek aan vertrouwen in God en vervloekingen anderzijds. Kortom, twee lezingen met heel grote contrasten.
Jeremia contrasteert degenen die vertrouwen op mensen en hun eigen kracht (die vervloekt zijn) met degenen die vertrouwen op de Heer (die gezegend zijn). De grote profeet beschrijft de gezegenden als bomen geplant aan water, die nooit dorst lijden en altijd vrucht dragen.
Bij Lucas lezen we een deel van de “Veldrede” van Jezus, waarin Hij de zaligsprekingen en de weeën uitspreekt. Jezus zegent de armen, hongerigen, treurenden en vervolgden, en waarschuwt de rijken, verzadigden, lachenden en degenen die door iedereen geprezen worden. Beide passages moedigen aan om op God te vertrouwen en niet op wereldse zaken.
Wereldse zaken… Als er nu één ding kenmerkend is sinds decennia, dan is het wel de secularisering in West-Europa: secularisering (het Latijnse woord “saecularis” betekent “wereldlijk” of “van deze wereld”) verwijst naar het proces waarbij religie minder invloed krijgt op de maatschappij en het dagelijks leven. Dit fenomeen heeft verschillende oorzaken en gevolgen: Verlichting in de 17e en 18e eeuw (nadruk op rede en wetenschap), snelle urbanisatie en technologische vooruitgang (meer seculiere en materialistische waarden), grote welvaart (waardoor men minder aan God denkt), afname van het kerkbezoek, ontkerstening, culturele diversiteit,… Secularisering heeft dus geleid tot een meer pluralistische en diverse samenleving, maar ook tot een afname van traditionele religieuze praktijken en overtuigingen. De secularisering gaat ook gepaard met een toenemend individualisme (om niet te zeggen egoïsme). De kloof tussen rijke en arme mensen wordt ontegensprekelijk weer groter; het gemeenschapsgevoel van de eerste christenen (en later de parochies) verdwijnt als sneeuw voor de zon…
(B.N.)