Zien we door de bomen het bos nog?
Hoofdstuk 17 van het Johannes-evangelie is drieledig opgebouwd: eerst bidt Jezus voor Zichzelf, vervolgens voor Zijn leerlingen en tenslotte voor alle (toekomstige) gelovigen. Tweemaal (verzen 11 en 21) bidt Jezus specifiek voor de eenheid van de volgelingen die later christenen zullen genoemd worden. Dacht Jezus aan één Kerk als organisatie of dacht Hij eerder aan een soort spirituele eenheid?
Zelfs de apostelen gingen al gauw hun eigen weg en al gauw doken er meningsverschillen op, bijvoorbeeld tussen Petrus en Johannes (zie Joh 21, 15-25) of de strijdvraag over de besnijdenis (zie Hnd 15) of nog individuele meningsverschillen (zie Hnd 15, 36-41: enerzijds Barnabas & Marcus; anderzijds Paulus & Silas). De eerste zeven oecumenische concilies worden nog aanvaard door de meeste christenen (nooit allemaal), maar nadien neemt de verbrokkeling steeds meer toe (Oosters Schisma in 1054, Westers Schisma van 1378 tot 1417, Reformatie in 1517, Beeldenstorm in 1566, enz.). Desalniettemin waren de christenen min of meer verenigd voor de eerste kruistocht in 1096, dat wil zeggen amper 42 jaar na het Grote Schisma.
Alle christenen kunnen zich ongetwijfeld scharen achter de ‘geloofsbelijdenis’ van Paulus (Rom 10, 9): “als uw mond belijdt, dat Jezus de Heer is, en uw hart gelooft, dat God Hem van de doden heeft opgewekt, zult gij gered worden”. Of die van Petrus (Mt 16, 16): “Gij zijt de Christus, de Zoon van de levende God.”
Laten we de statistieken er bij nemen: als we alle christenen samen tellen, is het christendom nog steeds de grootste wereldgodsdienst met ruim 2,3 miljard christenen, goed voor zo’n 30-tal % van de wereldbevolking. Als we een vergelijking maken met bloemen: wou Jezus één Kerk, één Lichaam, één bloem of wou Jezus één tuin, één godsdienst met een veelheid aan bloemen (kerken)?
Misschien is het beter dat we ons neerleggen bij de eenheid in diversiteit en dat we dat geloof in Jezus Christus eensgezind uitstralen… De heilige Simeon “de nieuwe Theoloog” (949-1022) zei hierover het volgende: “Nee, nooit hebt Gij U voor wie ook verborgen, maar wij verbergen ons altijd voor U”. Wellicht sluiten we ons teveel op in onze denominatie, in ons kerkgebouw. Even een ontnuchterende reminder: de eerste (huis)kerk dateert van ongeveer 250 n.Chr. Met andere woorden, de eerste christenen hebben het ruim 2 eeuwen moeten stellen zonder kerk (als gebouw) en hebben 3 eeuwen vervolgingen getrotseerd dankzij hun sterk geloof in Jezus.
Laten we vooral niet op een zijspoor geraken door te discuteren over kwesties die ons verdelen en die uiteindelijk ons verstand te boven gaan…
(B.N.)